กินเจภูเก็ต 9 วันที่แตกต่างแต่สร้างสรรค์

ภูเก็ต เป็นจังหวัดอันดับต้นๆ ของประเทศที่เมื่อถึง เทศกาลถือศีลกินผัก หรือเรียกสั้นๆ ว่า กินเจ (ภาษาจีนเรียก เจี๊ยะฉ่าย) พี่น้องประชาชนตั้งแต่อาณาบริเวณหัวเกาะยันท้ายเกาะจะต้องกลายเป็นคนนุ่งห่มขาว และเข้าสู่โหมดมังสวิรัตโดยฉับพลัน สำหรับปีนี้ฤกษ์งามยามดีมาอยู่ในช่วงวันที่ 18-26 ตุลาคม 2552 จากประสบการณ์ของผู้เขียนที่อยู่ภูเก็ตมากว่า 20 ปีเศษๆ บอกได้เลยว่าเทศกาลมงคลนี้บนเกาะสวรรค์บ้านเรามีแต่ทวีความฮิตขึ้นเ้รื่อยๆ (วัดจากการหาร้านอาหารที่ไม่เจ ยากๆๆๆๆๆขึ้น) พักหลังมานี้แม้แต่ชาวต่างจังหวัดที่ย้ายมาอยู่ภูเก็ต หรือกระทั่งประชาชนที่ไม่มีเชื้อสายจีนในภูเก็ตก็ล้วนถือศีลกินผักทั้งสิ้น

ผมลองสอบถามพรรคพวกเจดูแล้ว คนที่กินเจนั้นดูจะมีอยู่ 4 พวก

• พวกที่ 1 เป็นพวกที่กินเพื่อสุขภาพ เพราะเป็นอาหารประเภทชีวจิต ขับถ่ายของไม่ดีออกจากภายในร่างกาย
• พวกที่ 2 กินเจเพราะเป็นคนมีเมตตา อาหารประเภทสัตว์ต่างๆ ถูกฆ่าก็เพราะมนุษย์ต้องการกิน จึงเกิดความเมตตาหยุดกิน เนื้อสัตว์หันมากินเจ
• พวกที่ 3 เป็นพวกใกล้เคียงกับพวกที่ 2 คือกินเพื่อเว้นกรรมที่จะตามมา เป็นพวกที่มีความเห็นว่า กินเนื้อสัตว์เป็นอาหารก็ เท่ากับฆ่าสัตว์นั้นเอง แม้จะไม่ได้ลงมือแต่ก็พลอยรับกรรมไปด้วย
• พวกที่ 4 เป็นพวกเข้าเมืองตาหลิ่วต้องหลิ่วตาตาม หรือเป็นพวกตามๆกัน คือคนหมู่มากทานเจ คนในครอบครัวทานเจ ก็เลยต้องทานด้วย

อาหารเจ  ดี-ไม่ดี อย่างไร

มีความเชื่อกันว่าการกินเจเป็นประโยชน์ต่อร่างกาย สามารถขับถ่ายของเสียไม่เหลือสารพิษตกค้าง อาหารประเภทพืชผัก และผลไม้ย่อมช่วยย่อยและช่วยระบบขับถ่ายได้ดี นอกจากนี้การกินเจเป็นประจำก็เชื่อกันว่า โลหิตในร่างกายจะไหลเวียนได้ดีเพราะ ได้รับการฟอก ช่วยให้มีพลานามัยดีขึ้น

ย่อหน้าข้างบนคือข้อเท็จจริงในด้านสว่าง แต่สำหรับด้านมืดนั้น ลองไปถามเพื่อนสาวๆ ของคุณดูได้ ว่าสาวๆ มักมีเจตนารมณ์ที่จะลดความอ้วนในช่วง 9 วันมงคลนี้ แต่พอหมดเทศกาลแล้ว ตัวเลขที่ตาชั่งน้ำหนักดันฟ้องว่าน้ำหนักคุณเพิ่มขึ้นนะ ลดซะ!!! นั่นก็เพราะแม้อาหารเจที่มีขายอยู่ทั่วไปจะไม่ได้ผลิตจากเนื้อสัตว์ แต่อาหารเจประเภททอดๆ แ้ป้งๆ ก็ยังมีเกลื่อนไม่ต่างจากช่วงปกติ และยิ่งไม่ได้ทานเนื้อก็จะหิวบ่อยขึ้น มีผลให้ทานบ่อยขึ้น และทำให้ทรัพย์จางมากขึ้น

การ ( ‘ถือศีล’ ) กินผัก

ข้อควรปฏิบัติ 10 ประการสำหรับผู้ถือศีลกินผัก

1. ชำระร่างกายให้สะอาดตลอดช่วงงานประเพณีถือศีลกินผัก
2. ทำความสะอาดเครื่องครัวและแยกใช้คนละส่วนกับผู้ที่ไม่ได้ถือศีลกินผัก
3. ควรสวมชุดขาวตลอดช่วงงานประเพณีถือศีลกินผัก
4. ประพฤติตนดีทั้งกายและใจ
5. ห้ามบริโภคเนื้อสัตว์
6. ห้ามมีเพศสัมพันธ์ในช่วงงานประเพณีถือศีลกินผัก
7. ห้ามดื่มสุราและของมึนเมา
8. ผู้ที่อยู่ระหว่างไว้ทุกข์ไม่ควรร่วมงานประเพณีถือศีลกินผัก
9. หญิงมีครรภ์ไม่ควรดูพิธีกรรมใด ๆ ในช่วงงานประเพณีถือศีลกินผัก
10. หญิงมีประจำเดือนไม่ควรร่วมพิธีกรรมใด ๆ ในช่วงงานประเพณีถือศีลกินผัก

สำหรับภาพที่ผมนั้นได้เห็นอยู่ทั่วไป ต้องชมว่าเรื่องการใส่ชุดขาวนั้น ชาวภูเก็ตได้ทำตามข้อกำหนดได้ดีมาก เพราะมองไปทางไหนก็มีแต่ขาว ขาว ขาว แต่สำหรับข้อห้ามเรื่องงดดื่มสุราและของมึนเมานี่ สงสัยว่าคงมีคนสอบตกเยอะ เพราะบริเวณแหล่งท่องเที่ยวรวมพลของวัยรุ่นภูเก็ต ผมยังเห็นกลุ่มวัยรุ่นจำนวนมากตั้งวงสังสรรค์ ทั้งกระป๋อง ขวดแบน ขวดกลม วางกันจนเกลื่อนตา ไม่นับภาพที่ได้เห็นคนชุดขาว แสดงกิริยามึนเมาและแสดงออกแบบไม่เหมาะสมต่างๆนานา เห็นแล้วอยากจะวิงวอนว่าหากรักสนุกไม่อยากผูกพัน(ประเพณี) ก็ไม่ต้องสวมชุดขาวเป็นคนถือศีลก็ได้

แต่ที่ผมกล่าวมาข้างต้นนั่นเป็นเพียงส่วนน้อยเท่านั้น เพราะภาพพี่น้องชาวภูเก็ตที่ร่วมสืบสานประเพณีถือศีลกินผักตามศาลเจ้าต่างๆ ทั่วจังหวัดภูเก็ต อย่างเคร่งครัด จากรุ่นคนเถ้าคนแก่ส่งผ่านประเพณีอันดีงามสู่รุ่นลูกหลาน ครอบครัวได้รวมตัวกันอย่างอบอุ่นนั้น ก็ยังมีให้เห็นอยู่เสมอมาและดูมีที่ท่าว่าจะเป็นเช่นนั้นตลอดไป ผมเองแม้จะไม่ได้ทานเจเคร่งครัดจริงจัง ก็ยังอดภูมิใจไม่ได้ที่เกิดเป็นชาวภูเก็ต เมื่อวันเวลาแวะเวียนมาถึงช่วงกินเจที่ภูเก็ตเมื่อใด ก็ล้วนได้รับการชื่นชมจากคนทั้งประเทศ ผมคิดว่าหากมีการเลือกเมืองหลวงของประเพณีถือศีลกินผักของประเทศเรา ‘ภูเก็ต’ ต้องติดอันดับต้นๆ แน่นอน

ที่กล่าวมาทั้งหมดนี้แค่อยากจะพยายามบอกว่า ไม่ว่าใครจะมีทัศนคติเช่นไรกับประเพณีถือศีลกินผัก ไม่ว่าใครจะทำถูกหมด ผิดหมด หรือถูกบ้างผิดบ้างก็ตามที สุดท้ายแล้วเราก็ไม่ปฏิเสธไม่ได้ว่า ช่วง 9 วันดังกล่าวนี้ ก็ยังมีความสร้างสรรค์อยู่ดี