การวัดแสงก็เพื่อให้ได้ค่าแสงที่ถูกต้อง แต่บางสถานการณ์คุณจะพบว่ามันมีเรื่องความต่างในเรื่องแสงที่ทำให้เราได้ภาพ ที่แสงถูกต้องมาเพียงบางส่วน ไม่เห็นเหมือนกับที่ตาเราเห็น ก็เพราะว่าความสามารถในการรับช่องการรับแสงระหว่างตากับฟิล์มหรือดิจิตอล นั้น ไม่สามารถเทียบกันได้ แต่กับความสามารถในการเก็บรายละเอียดส่วนต่างของฟิล์มและ ดิจิตอลนั้นยังคงมีช่วงจำกัดอยู่ครับ เช่นเมื่อคุณถ่ายภาพโดยวัดแสงในส่วนที่สว่าง จะมีรายละเอียดส่วนมืดที่คุณเห็นแต่เก็บมาไม่ได้ และในขณะเดียวกันถ้าคุณวัดแสงในส่วนมืดให้พอดี รายละเอียดในส่วนสว่างจะหายไปด้วย
ดังนั้นเพื่อความง่ายและความเข้าใจที่เหมือนๆกัน คนทำกล้องเค้าก็เลยตกลงยึดเอาไอ้เจ้าเทากลาง 18 % นี่แหล่ะ เป็นมาตรฐาน คราวนี้ก็เป็นหน้าที่ของผู้ใช้ ซื่งก็คือคนถ่ายนี่ หล่ะครับ ที่จะต้องทำความเข้าใจว่า เจ้ากล้องเนี่ยมันจะไม่รู้จักสีดำ สีขาวหรือ สีอะไรก็ตามแต่ รู้จักแต่เทากลาง 18 % และมันเองก็จะวัดแสงสิ่งต่างๆไม่ว่าขาวหรือดำ ให้ออกมามีค่าเท่ากับสีเทากลาง 18 %
มองภาพง่ายๆอย่างนี้ดีกว่าครับ
สมมุติว่าเราเอาวัตถุสีดำ สีเทากลาง สีขาวไปตั้งกลางแดดในเวลาเดียวกัน ถ้าเราเอากล้องไปวัดแสงที่สีเทา (สมมุติว่าเป็นเทากลาง 18%) สมมุติอีกทีให้มีค่าการสะท้อนแสงเท่ากับ0 วัดแสงได้เท่าไรแล้วถ่ายออกมาตามนั้น รูปที่ได้ก็จะออกมาได้เป็นสีเทาพอดีครับ เพราะอย่างที่บอกว่ากล้องมันจะวัดแสงให้ออกมาเป็นสีเทาอยู่แล้ว
หันกลับไปหาวัตถุสีดำ สมมุติตัวเลขให้ใกล้เคียงกับความเป็นจริงว่ามีค่าการสะท้อนแสงเท่ากับ -2 ซึ่งน้อยกว่าสีเทากลางอยู่ 2 ขั้น ถ้าเราวัดแสงที่สีดำแล้วก็ถ่ายตามนั้น กล้องก็จะต้องเปิดรับแสงนานกว่าที่เราถ่ายสีเทา 2 ขั้นใช่มั้ยครับ ทีนี้สีดำที่เราถ่ายมาก็จะโอเวอร์ กลายไปเป็นสีเทาไป (อย่างที่บอกครับ กล้องมันจะพยายามถ่ายทุกอย่างให้กลายเป็นสีเทา) คราวนี้สีขาวบ้าง สมมุติว่าให้ค่าการสะท้อนแสงของสีขาวเป็น 2 ซึ่งเท่ากับว่ามากกว่าสีเทากลาง 2 ขั้น ถ้าเราวัดแสงที่สีขาวแล้วถ่ายตามนั้น กล้องมันก็จะต้องเปิดรับแสงน้อยกว่าที่เราถ่ายสีเทา2ขั้น รูปที่ได้ออกมา ก็จะติดอันเดอร์ สีขาวกลายเป็นสีเทาไป
จากนั้นหน้าที่ของเราก็คือบอกกล้องนี่ไม่ใช่สีเทา ก็โดยการชดเชยแสงครับ เช่นว่าจะถ่ายวัตถุสีดำ ซึ่งมีค่าการสะท้อนแสงน้อยกว่าสีเทา 2 ขั้น (สมมุติยกตัวเลขที่ใกล้เคียงมา จะได้ไม่สับสน ) พอเราวัดแสงที่สีดำได้เท่าไร ก็ชดเชยแสงที่กล้องให้มันเปิดรับแสงน้อยลงไปจากที่วัดแสงได้ 2ขั้น รูปที่ออกมาก็จะได้เป็นสีเทาที่ติดอันเดอร์ นั่นก็คือสีดำนั่นเอง กลับกันกับสีขาว ซึ่งมีค่าการสะท้อนแสงมากกว่าสีดำ 2ขั้น วัดแสงได้เท่าไรก็ปรับกล้องให้มันรับแสงเพิ่มขึ้นไป 2ขั้น รูปออกมาก็จะกลายเป็นสีเทาที่ติดโอเวอร์ ซึ่งก็คือสีขาวนั่นเอง ทีนี้เมื่อเราเอาข้อมูลการถ่ายของทั้งสามรูปมาดู ก็จะเห็นว่า ค่าการรับแสงที่เราถ่ายสีดำให้เป็นสีดำ สีเทาให้เทา สีขาวให้ขาว ก็คือค่าที่เราวัดแสงจากวัตถุสีเทากลางนั่นเอง
ดังนั้น ถ้าเราเอากล่องสีขาว สีเทา สีดำมาตั้งไว้กลางแดดเหมือนกัน แล้ววัดแสงไปที่กล่องสีเทา แล้วก็ถ่ายกล่องสีเทาก็จะกลายเป็นสีเทา ขาวเป็นขาว ดำก็เป็นดำ เหมือนสายตาที่มองเห็น
ที่มา : สมาคมถ่ายภาพแห่งประเทศไทย ในพระบรมราชูปถัมภ์